Internet obfituje w ogromna ilość różnorodnych programów i stron internetowych, które są mogą być inspiracją do realizacji nietradycyjnego podejścia do kształcenia akademickiego. Często są one również dedykowane edukacji na odległość lub z powodzeniem mogą być w takiej edukacji wykorzystywane. Poniżej znajdują się bazy odnośników do stron zawierających treści i narzędzia do pracy on-line.
Prezentowana baza danych może być z powodzeniem rozszerzana o kolejne narzędzia i rozwiązania. Serdecznie zachęcamy wszystkich odwiedzających stronę internetową CID o zgłaszanie propozycji nowych programów i źródeł internetowych, które mogą poszerzać i aktualizować istniejącą poniżej bazę.
Narzędzia on-line
W tym miejscu zamieszczone zostały linki do stron internetowych zawierających narzędzia wspierające naukę zdalną. Zostały one pogrupowane, ze względu na typ aktywności w jakich mogą być wykorzystywane, ale oczywiście ich zastosowanie w procesie kształcenia może być różnorodne i nietypowe.
Większość z tych narzędzi dostępna jest bezpłatnie. Często do pracy wymagane jest założenie konta na podanej stronie internetowej. Część z nich oferuje także swoje wersje odpłatne (pro, premium) dające dostęp do pełnego pakietu możliwości i funkcjonalności danego narzędzia. Polecamy pracę wyłącznie na narzędziach i pakietach bezpłatnych. Jednak jeśli zdecydujecie się Państwo na wykorzystywanie płatnych narzędzi lub czasowo zwolnionych z opłaty warto zastanowić się:
- czy łatwo będzie można z nich zrezygnować?
- czy łatwo będzie można przenieść utworzone dane i rezultaty pracy do innych narzędzi?
- czy istnieją inne narzędzia bezpłatne, które odpowiadają naszym potrzebom i nie generują kosztów na wypadek konieczności zmiany po zakończeniu promocji?
Narzędzia umożliwiające tworzenie aktywności dla grupy
Genially – platforma do tworzenia prezentacji, infografik, interaktywnych obrazków, dossier, prezentacji wideo, ePosterów, CVS, quizów itp.
Mentimeter – zadawanie pytań i tworzenie interaktywnych głosowań. Do wykorzystania w aktywnościach realizowanych w czasie rzeczywistym. Możliwość zastosowania w prezentacjach multimedialnych.
Padlet – tablica do wspólnego zbierania materiałów i tworzenia bazy wiedzy. Daje możliwość systematyzacji zgromadzonych treści (podział na plansze, grupowanie). Może być też wykorzystywane jako narzędzie do organizowania „burzy mózgów” lub zbierania opinii.
Realtime board – wirtualna tablica, narzędzie do pracy grupowej (wspólne tworzenie map myśli, planowania projektów i różnych działań, gromadzenie materiałów i informacji).
Symbaloo lub Pearltrees – tworzenie tablic (osadzanie i katalogowanie stron internetowych).
Polleverywhere lub Tricider – organizacja dyskusji, zadawanie pytań, wyrażanie opinii, głosowanie.
Learningapps – tworzenie interaktywnych ćwiczeń i gier (m.in. memory, milionerzy, wykreślanki). Umożliwia pracę z tekstem, obrazem, plikiem dźwiękowym i wideo.
h5p – tworzenie interaktywnych ćwiczeń i gier z możliwością ich implementowania w ścieżkę kształcenia na wybranych platformach.
Wizer – tworzenie interaktywnych kart pracy. Atrakcyjnie graficzne narzędzie z możliwością tworzenia rozbudowanych pytań i wykorzystywania różnorodnych zasobów (również grafika i film).
Bookwidgets – tworzenie interaktywnych ćwiczeń, gier, ścieżek pracy, wykresów, osi czasu itp. (dostęp bezpłatny w okresie 60 dni).
Aplikacje i programy dedykowane nauce
Arts and culture – zbiór aplikacji i narzędzi do pracy w obszarze sztuki i kultury (wirtualne wystawy, przekształcanie zdjęć w obrazy, filmy sferyczne itp.).
Science Journal– aplikacja Google wykorzystująca czujniki w smartfonie do prowadzenia własnych badań. Daje możliwość zapisywania danych w aplikacji i tworzenia komentarze do nich.
Zooniverse – serwis internetowy grupujący obywatelskie projekty naukowe należący do organizacji Citizen Science Alliance.
Desmos Calculator – popularny kalkulator graficzny online, dostępny również jako aplikacja mobilna.
Programy do tworzenia quizów, testów i interaktywnych formularzy
Kahoot – tworzenie testów i quizów online, rozwiązywanych w czasie rzeczywistym (np. podczas wideospotkań, webinarów). Możliwość wykorzystywania zdjęć grafik i filmów w quizach. Narzędzie proste i intuicyjne w obsłudze.
Quizizz – narzędzie do tworzenia quizów. Istnieje możliwość korzystania z już istniejącej bazy quizów.
Quizlet – tworzenie fiszek w formie graficznej, pisemnej, dźwiękowej (warte wykorzystania np. podczas zapamiętywania nowego słownictwa, nauki poprawnej pisowni itp).
Forms– aplikacja pakietu pakiecie Office365. Tworzenie testów zawierających różnego typu pytania (zamknięte, otwarte, testy wielokrotnego wyboru). Umożliwia także pisanie i przesyłanie dłuższych tekstów (esejów, wypracowań itp.).
Socrative – darmowa aplikacja do tworzenia quizów i testów (realizowanych w czasie rzeczywistym i z wyznaczonym czasem na realizację). Umożliwia tworzenie graficznych przedstawień osiąganych wyników, co wzmaga rywalizację i uatrakcyjnia wykonywanie quizów. Daje również możliwość tworzenia wirtualnych klas i ewaluowanie lub testowanie grupy np. w różnych momentach semestru.
Tworzenie map myśli
Mentimeter– interaktywne i grupowe tworzenie mapy myśli. Wpisywane przez uczestników odpowiedzi automatycznie układają się w mapę.
Coggle – proste w obsłudze narzędzie do tworzenia wirtualnych map myśli (umożliwia prezentację lub podsumowanie omawianych informacji). Jest możliwość pracy w grupach i komentowania tworzonych map.
Popplet – tworzenie map myśli z wykorzystaniem grafik, zdjęć i video.
A może jednak kontakt „twarzą w twarz”?
Poniżej znajdują się narzędzia do kontaktu indywidualnego i grupowego w czasie rzeczywistym, w formie wideokonferencji lub czatu.
Zoom – platforma do wideokonferencji (dostępna z telefonu, tabletu i komputera). Podczas spotkania daje możliwość udostępniania swojego ekranu (pokazywania prezentacji, stron internetowych, tekstów itp.) a także przesyłania plików. Link do pobrania aplikacji tutaj.
MS Teams – zestaw narzędzi i usług służących do współpracy zespołowej. Daje możliwość łączenia pracy z innymi produktami Microsoftu, takimi jak Microsoft Office oraz Skype.
Skype – darmowy komunikator internetowy. Nie ogranicza czasu spotkania ani ilości jego uczestników. Posiada możliwość udostępniania ekranu.
Messenger – daje możliwość tworzenia grupowych konwersacji oraz prowadzenia wideokonsultacji (do kilkunastu osób), w której można przesyłać studentom materiały (dobra jakość obrazu wideokonferencji).
GoToMeeting – platforma telekonferencji i narzędzi do organizacji spotkań online. Oferuje 3-miesięczny bezpłatny dostęp dla instytucji edukacyjnych.
Avaya – zestaw narzędzi do prowadzenia spotkań i współpracy online (wymiana plików, telekonferencje do 200 osób). Oferuje bezpłatny dostęp dla instytucji edukacyjnych do końca sierpnia.
Nowe funkcjonalności prezentacji multimedialnych
PowerPoint – narzędzie za pewne już bardzo dobrze znane, lecz zachęcam do wykorzystania jej ciekawej funkcji nagrywania wideo do slajdów (m.in ich komentowania, prowadzenia wykładów w oparciu o prezentacje).
Prezi – pozwala tworzyć atrakcyjne i animowane prezentacje online na tzw. wirtualnym płótnie. Daje szansę tworzenia prezentacji bardziej rozgałęzionych i wielowątkowych (m.in. w formie map myśli).
Narzędzia do tworzenia filmów i pracy w oparciu o materiały filmowe
Canva – wersji darmowej programu wprowadzony został rejestrator wideo, który umożliwia nagrywanie siebie lub ekranu komputera. Nagrane materiały można potem wygodnie edytować korzystając z jego intuicyjnych funkcji . To niezwykle pomocne podczas przygotowywania np. prezentacji, webinarów, lekcji, itp.
Pow toon – tworzenie krótkich filmów animowanych zawierających opracowane przez nas instrukcje lub informacje. Praca w oparciu o gotowe szablony.
Edpuzzle – platforma dająca możliwość zdalnej edukacji wokół treści wideo. Praca odbywa się w wirtualnych klasach, w których zadaje się do obejrzenia wideo rozbudowane o własne pytania i zadania. Wideo musi być dostępne na platformach takich jak YouTube lub TED.ed. Platforma przydatna jest przy omawianiu np. techniki wykonywania ćwiczeń sportowych, technik plastycznych, eksperymentów itp.
TED ed– narzędzie posiadające analogiczne funkcjonalności jak edpuzzle. Daje możliwość pracy w oparciu o materiały zamieszczone na platformie TED.
Ant – daje możliwość zapisu i tworzenia komentarzy do poszczególnych momentów filmu np. stworzonego przez studenta. Może być wykorzystywane w udzielaniu informacji zwrotnej (np. przy ćwiczeniu poprawnej wymowy podczas nauki języków obcych, nauki techniki wykonywania precyzyjnych ruchów itp.). Materiały filmowe muszą być udostępnione na platformie YouTube (np. na kanale prywatnym z opcją „ukryte”).
Sreencast-o-matic– program umożliwiający nagrywanie obrazu ekranu komputera oraz komentarza głosowego – screencasta (np. nagrywanie filmu, na którym przedstawienia jest prezentacja multimedialna oraz trwa jej omawianie przez wykładowcę). W wersji bezpłatne nagrania nie mogą być dłuższe niż 15 min.
Loom– nagrywanie ekranu komputera oraz edycji wideo stworzonego nagrania.
Gdzie przechowywać wytworzone zasoby edukacyjne i jak się nimi dzielić?
Google Drive – dla posiadaczy kont Google (adres na Gmaliu). Umożliwia gromadzenie i udostępnianie plików, w tym popularnych plików tekstowych i arkuszy kalkulacyjnych. Daje również możliwości ich wspólnego edytowania i pracy nad wspólnym tekstem lub obliczeniami.
Google Docs – pakiet narzędzi umożliwiający tworzenie dokumentów, szybkie dzielenie się nimi i ich odczytywanie na różnego typu urządzeniach (komputerach, tabletach, telefonach). Wart wykorzystania np. na seminariach dyplomowych.
OneDrive – dla posiadaczy kont w Microsoft Office 365. Służy gromadzeniu i udostępnianiu różnorodnych typów plików (tekstowych, graficznych, filmowych i innych).
Grupa zamknięta na Facebooku – Facebook może być nie tylko narzędziem rozrywki i dostępu do informacji, ale również może służyć celom edukacyjnym. Utworzenie grupy zamkniętej lub profilu zogniskowanym wokół jakiegoś tematu umożliwia dzielenie się wiedzą. Studenci już „tam” są, może warto zatem przenieść się na zajęciami do środowiska, w którym już swobodnie się poruszają i pracują? Przy utworzeniu grupy zamkniętej tylko zaproszone osoby będą miały dostęp do umieszczonych tam materiałów. Materiały i pliki można zamieszczać w formie postów (do 100MB). Można także prowadzić transmisji na żywo, tworzyć głosowania, animować dyskusje wokół wybranych tematów itp.
Narzędzia i aplikacje do planowania i zarządzania procesem dydaktycznym
Planner – aplikacja dostępna dla osób posiadających konto w Microsoft Office 365. Służy do planowania zadań i zarządzania nimi. Jest kompatybilna z kalendarzem, notesem, i innymi programami pakietu Office. Może być przydatna w organizowaniu procesu dydaktycznego w podziale na zadania.
Trello – pozwala na planowanie pracy indywidualnej oraz zespołowej – podział na etapy, przydzielanie zadań do realizacji, ustalanie terminów realizacji itp.
Wirtualne klasy i społeczności
SeeSaw – to narzędzie i zestaw aplikacji mobilnych do tworzenia zadań i budowania cyfrowego portfolio (tworzenia i przechowywania wykonanych prac i projektów). Daje możliwość ich komentowania i prezentowania innym członkom grupy.
Universality – narzędzie do tworzenia wirtualnych grup studentów. Służy do komunikacji, organizacji materiałów, przesyłania zadań i prowadzenia kursów lub przedmiotów online. Dla instytucji edukacyjnych dostęp jest bezpłatny.
Nearpod – platforma do tworzenia wirtualnych klas oraz udostępniania gotowych lub własnych lekcji (z interaktywnymi zadaniami i multimediami). Umożliwia szkołom zgłoszenie się po darmową wersję tymczasową.
Otwarte zasoby
W tym miejscu zamieszczone zostały linki do stron internetowych zawierających zasoby jakie można udostępniać, implementować w swoich kursach bądź budować wokół nich aktywności i zadania dla studentów.
Biblioteki cyfrowe
Wolne Lektury– darmowa biblioteka literatury pięknej dostępnej w domenie publicznej lub na wolnych licencjach (ponad 5000 utworów). Do czytania w formie tekstowej lub w postaci audiobooków.
Polona– największa biblioteka cyfrowa w Polsce. Administrowana i codziennie aktualizowana przez Bibliotekę Narodową. W Polonie można znaleźć: rękopisy iluminowane, najstarsze polskie książki drukowane, ryciny, rysunki oraz publikacje popularne – pocztówki, stare elementarze, książki dla dzieci, książki kucharskie czy dawne poradniki (większość w domenie publicznej).
Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji – biblioteka Cyfrowa ORE gromadzi i udostępnia materiały oraz publikacje opracowane w ramach działalności Ośrodka. Obecnie oferuje 960 tytułów książek i czasopism dla nauczycieli i wszystkich zainteresowanych problematyką oświatową.
National Emergency Library – jedno z największych archiwów świata, udostępnia do wypożyczenia ponad 1,4 mln e-booków. Wypożycza się publikacje na okres 14 dni. Dostępne są również publikacje polskie.
Projekt Gutenberg – obszerna internetowa i darmowa biblioteka książek z domeny publicznej, głównie w języku angielskim oraz mniejsze kolekcje w języku polskim i innych językach.
Bazy materiałów wideo
TED – krótkie wykłady i mowy motywacyjne z różnych dziedzin. Dostępne online, głównie anglojęzyczne, ale z polskimi napisami (trwają zazwyczaj około 20 min).
TEDed – zbiór animacji, z których można dowiedzieć się o ciekawostkach i nowościach naukowych lub zmierzyć się z zagadkami logicznymi (wersje angielskojęzyczne z polskimi napisami).
Khan Academy – darmowe lekcje video, kursy i ćwiczenia online (dostępne w języku polskim). Udostępnione materiały dotyczą wielu dziedzin i tematów, np. matematyki, fizyki, ekonomii, a nawet działania kryptowalut takich jak Bitcoin. Strona, aplikacja mobilna i wiele treści dostępnych jest już w języku polskim – link.
Serwis Ninateka – to serwis, zawierający filmy dokumentalne, fabularne, reportaże, animacje, filmy eksperymentalne, zapisy spektakli teatralnych i operowych, rejestracje koncertów, relacje dokumentujące życie kulturalne i społeczne oraz audycje radiowe (ponad 7 tysięcy dostępnych bezpłatnie i bez logowania plików audio i video). Serwis udostępnia nauczycielom i uczniom także konto EDU. Jego posiadacze mogą bezpłatnie korzystać z materiałów audiowizualnych o charakterze edukacyjnym. Materiały przydatne w nauce języka polskiego, wiedzy o kulturze, wiedzy o społeczeństwie, historii, muzyki, wiedzy o filmie lub teatrze.
Wszechnica.org.pl – serwis oferuje zapisy wideo i audio kilkuset wykładów, spotkań, debat i wywiadów z takich instytucji jak Collegium Civitas, Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacji im. Bronisława Geremka czy Polskiej Akademii Nauk.
Filmoteka Szkolna – wyjątkowy, unikalny zasób polskich filmów fabularnych, dokumentalnych i animowanych, które mogą stanowić wartościowe uzupełnienie realizowanych programów kształcenia.
Biogramy.pl oraz Internetowy Polski Słownik Biograficzny – niezależne publikacje medialne zawierające biogramy wzbogacone o materiału multimedialne, możliwe do wykorzystania w pracy naukowej, edukacyjnej i popularyzacji wiedzy.
UAMmówi– baza wykładów wygłoszonych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wcześniejsze wykłady znajdują się tu – Filmoteka UAM.
Muzea i wirtualne spacery
wiele muzeów udostępnia swoje kolekcje w całości lub części do zwiedzania online. Oferują pliki graficzne bardzo dobrej rozdzielczości, wideo, a nawet wirtualne spacery. Poniżej przykładowa lista muzeów:
Serwisy naukowe i popularnonaukowe
Coursera – platforma oferująca darmowe kursy online z uniwersytetów z całego świata. Tematyka kursów jest bardzo różnorodna (dotyczy wszystkich obszarów wiedzy).
Centrum Nauki Kopernik – strona oferuje publikacje popularno-naukowe i materiały edukacyjne. Bardzo wiele inspiracji i materiałów do pracy edukacyjnej znajduje się w zakładce http://www.kopernik.org.pl/kopernikwdomu/, ale warto również zaglądać na profil ma Facebooku, gdzie codziennie publikowane są informacje i filmy o ciekawych aktywnościach do wykonania w domu.
Portale edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej – portal udostępnia bezpłatne materiały edukacyjne, m.in. teki edukacyjne, filmy dokumentalne, spoty historyczne i inne materiały audiowizualne przedstawiające np. serie komiksów o II wojnie światowej czy symbole narodowe.
Serwis IPN Przystanek historia – to popularnonaukowy serwis internetowy, zawierający kilkaset artykułów popularnonaukowych poświęconych historii Polski XX wieku. Odbiorcy serwisu mogą również bezpłatnie korzystać z ponad 800 publikacji cyfrowych, w tym książek, czasopism wydawanych przez IPN, katalogów wystaw, dodatków do prasy oraz broszur okolicznościowych oraz z blisko 1000 materiałów multimedialnych, m.in.: filmów dokumentalnych, relacji z konferencji, spotkań autorskich oraz addycji radiowych.
Strona Krajowego Biura programu eTwinning – europejska strona internetowa programu eTwinning zawiera gotowe zestawy projektowe (przetłumaczone na język polski) oraz pojedyncze zadania dla nauczycieli. Materiały można wykorzystać przede wszystkim do realizacji projektów eTwinning, jak również innych działań edukacyjnych.
Muzykoteka Szkolna – Muzykoteka Szkolna to narzędzie wspomagające edukację muzyczną. Zawiera blisko pół tysiąca utworów muzycznych, od barokowych oper, przez wielkie dzieła symfoniczne, aż po muzykę wokalną i eksperymentalną. Z zasobów serwisu można korzystać bez logowania lub – po zarejestrowaniu – w ramach konta nauczycielskiego lub uczniowskiego.
Google Art&Culture – portal zawierający treści związane ze sztuką (od obrazów i rzeźb po fotografie i street-art). Umożliwia przeglądanie obrazów, wirtualnych wystaw, a także pozwala spacerować po wnętrzach wielu muzeów z całego świata (StreetView).
Meridian– zestaw „warstwowych” map do geografii, historii, biologii, wiedzy o społeczeństwie, języka angielskiego i hiszpańskiego (aby skorzystać z map należy wpisać przy rejestracji kupon promocyjny: naukawdomu).
Edukacja ekologiczna z WWF – materiały edukacyjne do prowadzenia zajęć na temat świata przyrody (materiały PDF, propozycje eksperymentów, komiksy itp.)